Viêm da cơ địa hay còn gọi là bệnh chàm, eczema. Viêm da
cơ địa là bệnh lý biểu hiện cấp tính, bán cấp hoặc mạn tính, Một đặc
điểm của bệnh là hay tái phát. Đa số trường hợp bệnh bắt đầu ở tuổi ấu
thơ.
Triệu chứng điển hình của bệnh là các thương tổn da kèm theo ngứa. Do
ngứa gãi nhiều mà da bị dày, bệnh nhân càng ngứa và gãi gây nên vòng
bệnh lý làm cho bệnh nặng hơn và có nguy cơ bị bội nhiễm vi trùng.
Bệnh có yếu tố di truyền, gia đình và hay xuất hiện ở những người có
bệnh dị ứng khác như hen, viêm mũi dị ứng. Có tới 35% trẻ viêm da cơ địa
có biểu hiện hen trong cuộc đời. Chẩn đoán bệnh không khó khăn, dựa
trên các triệu chứng lâm sàng, nồng độ IgE trong máu thường tăng cao.
Biểu hiện bệnh
Biểu hiện bệnh khi cấp tính là đám da đỏ ranh giới không rõ, các sẩn
và đám sẩn, mụn nước tiết dịch, không có vẩy da. Da bị phù nề, chảy
dịch, đóng vảy tiết. Các vết xước do gãi tạo vết trợt, bội nhiễm tụ cầu
tạo các mụn mủ và vẩy tiết vàng. Bệnh thường khu trú ở trán, má, cằm,
nặng hơn có thể lan ra tay, thân mình. Biểu hiện bán cấp với các triệu
chứng nhẹ hơn, da không phù nề, tiết dịch. Giai đoạn mạn tính da dày
thâm, ranh giới rõ, liken hoá; đây là hậu quả của việc bệnh nhân ngứa
gãi nhiều. Thương tổn hay gặp ở các nếp gấp lớn, lòng bàn tay, bàn chân,
các ngón, cổ, gáy, cổ tay, cẳng chân.
Tuổi phát bệnh thường vào hai tháng đầu, có tới 60% trẻ viêm da cơ
địa phát bệnh trong năm đầu, 30% trong 5 năm đầu và chỉ có 10% phát bệnh
từ 6-20 tuổi. Rất hiếm bệnh nhân phát bệnh khi trưởng thành. Về giới
không có sự khác biệt rõ rệt giữa nam và nữ, có một vài báo cáo nam mắc
nhiều hơn nữ. Tỷ lệ mắc bệnh trong cộng đồng không rõ, chưa có nghiên
cứu ở Việt Nam. Theo một số báo cáo ở các nước khác, tỷ lệ khoảng 7-15%.
Theo báo cáo của phòng khám Viện Da liễu quốc gia, có khi viêm da cơ
địa chiếm khoảng 20% số bệnh nhân đến khám tại phòng khám. Yếu tố di
truyền, gia đình cho thấy 60% người bị viêm da cơ địa có con cũng bị
bệnh này. Nếu cả bố mẹ đều bị viêm da cơ địa thì có tới 80% con bị bệnh.
Các yếu tố làm bệnh khởi phát và nặng lên bao gồm: các dị nguyên trong
không khí như các chất thải của rệp nhà, len dạ… Ngoại độc tố của tụ cầu
trùng vàng đóng vai trò rất quan trọng làm bệnh nặng lên. Một số thức
ăn cũng có thể làm vượng bệnh như trứng, sữa, lạc, đậu tương, cá, bột
mỳ.
Các yếu tố khác làm phát bệnh hoặc bệnh nặng lên, đó là giảm chức
năng của hàng rào bảo vệ của da cùng với giảm lớp ceramic trên bề mặt da
làm cho da dễ bị mất nước gây khô da. Mùa hay bị bệnh thường vào mùa
thu đông, nhẹ vào mùa hè. Đồ len dạ của trẻ, bố mẹ và thậm chí đồ này
của chó mèo, đồ thảm hoặc đệm giường cũng làm cho bệnh nặng lên.
Triệu chứng bệnh: khô da, ban đỏ – ngứa tạo thành
vòng xoắn bệnh lý: ngứa – gãi – ban đỏ – ngứa… Ngoài ra người bệnh còn
có các triệu chứng khác như viêm mũi dị ứng, viêm kết mạc mắt và viêm
ngứa họng, hen.
Bệnh tiến triển trong nhiều tháng, nhiều năm. Khoảng gần 50% bệnh
khỏi khi ở tuổi thiếu niên, nhưng cũng nhiều trường hợp bệnh tồn tại lâu
trong nhiều năm cho đến tuổi trưởng thành. Nhiều bệnh nhân bị hen hoặc
các bệnh dị ứng khác.
Thuốc điều trị
VIÊM DA CƠ ĐỊA MÃN TÍNH |
Tư vấn cho người bệnh tránh chà xát, không gãi là một việc rất quan
trọng. Đồng thời cho các thuốc bôi, thuốc uống chống ngứa cho bệnh nhân.
Bôi kem giữ ẩm rất cần thiết để tránh ngứa, hạn chế tái phát. Loại trừ
và tránh các chất gây dị ứng như đề cập ở trên.
Điều trị viêm da cơ địa cần rất cẩn trọng, có sự hợp tác rất chặt chẽ
giữa thày thuốc và người bệnh, đối với trẻ nhỏ là bố mẹ bệnh nhân. Tuỳ
theo giai đoạn bệnh là cấp tính, bán cấp hay mạn tính mà cho thuốc bôi
phù hợp.
- Viêm da cơ địa cấp tính: cần đắp ẩm thương tổn và
bôi kem corticoit + kháng sinh. Cho kháng sinh uống để chống tụ cầu
trùng vàng. Kháng histamin chống dị ứng và chống ngứa.
- Viêm da cơ địa bán cấp và mạn tính được điều trị bằng các thuốc sau:
- Làm ẩm da bằng kem bôi hoặc sữa tắm có kem.
- Thuốc corticosteroid: rất có hiệu quả đối với viêm da cơ địa nhưng lại gây nhiều tác dụng phụ nguy hại nếu dùng lâu dài.
- Các thuốc chống viêm khác không phải corticosteroid như tacrolimus có thể thay thế corticosteroid mà không gây các tác dụng phụ như thuốc này và có thể dùng lâu dài, thuốc có thể chống viêm và chống ngứa.
- Uống kháng histamin chống ngứa.
- Một số trường hợp nặng có thể uống corticoid, nhưng cần có chỉ định chặt chẽ của thày thuốc.
- Các phương pháp điều trị khác: UVA, UVB, các thuốc như cyclosporin…
- ĐỌC THÊM
- NHỮNG BÀI THUỐC DÂN GIAN ĐẶC TRỊ BỆNH VIÊM DA CƠ ĐỊA
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét